โลกหมุนด้วยเทคโนโลยี ก้าวเข้าสู่ยุค Digital Experience

เทคโนโลยี (Technology) เป็นคำที่พวกเราคุ้นเคยกันเป็นอย่างดี เทคโนโลยี ว่าด้วยเรื่องศาสตร์และศิลป์ของความทันสมัย ความล้ำยุค จากพจนานุกรมบอกไว้ว่า เทคโนโลยี คือ วิทยาการของการนำความรู้ทางวิทยาศาสตร์ มาใช้ประโยชน์ ก่อให้เกิดสิ่งที่เป็นรูปธรรม ผลิตสร้างสรรค์ออกมาเป็นระบบ (System) ที่ให้ความสะดวกสบายกับมนุษย์ หรือเป็นเครื่องมือ (Device) ตั้งแต่ขนาดเล็กหรือไปจนถึงขนาดใหญ่

สมัยก่อนคอมพิวเตอร์พัฒนาขึ้นจากหลอดสุญญากาศ และพัฒนามาอย่างต่อเนื่อง จนกลายเป็นคอมพิวเตอร์แบบที่เราใช้กันในปัจจุบัน ความสะดวกสบายที่เกิดขึ้น มาจากการพัฒนาเพื่อตอบสนองต่อความต้องการของมนุษย์ ทั้งเพื่อการเรียนรู้ ให้ข้อมูล ความบันเทิง ติดต่อสื่อสาร อำนวยความสะดวก เช่น การซื้อสินค้าออนไลน์ การทำธุรกรรมทางการเงิน จึงทำให้เทคโนโลยีกลายเป็นสิ่งที่ใกล้ตัวเราแทบจะขาดไม่ได้เลย การพัฒนาของเทคโนโลยีจึงอาศัยทั้งศาสตร์และศิลป์ ตอบสนองทั้งการใช้งาน และลักษณะของเทคโนโลยีที่เพิ่มสุนทรียะให้กับผู้ใช้

เราขอนำเสนอมิติของเทคโนโลยีในด้านต่าง ๆ ที่เกี่ยวพันกับชีวิตมนุษย์ในหนึ่งวัน ตั้งแต่ตื่นนอน ไปจนถึงเข้านอน โดยเราขอใช้แนวคิดลำดับขั้นความต้องการของมาสโลว์ (Maslow’s Hierarchy of Needs) มาประกอบการอธิบายความต้องการในการใช้เทคโนโลยีของมนุษย์ รวมถึงเทคโนโลยีนั้นสร้างประสบการณ์ดิจิทัล (Digital Experience) ให้กับมนุษย์ได้อย่างน่ามหัศจรรย์

ความต้องการขั้นพื้นฐานของมนุษย์คือความต้องการทางกายภาพ (Physiological Needs) เช่น ปัจจัย 4 ประกอบด้วย อาหาร สถานที่อยู่อาศัย เครื่องนุ่งห่ม ยารักษาโรค เป็นต้น สิ่งเหล่านี้ในยุคปัจจุบันล้วนเกี่ยวข้องกับเทคโนโลยี สถานที่อยู่อาศัย ได้รับการออกแบบโดยใช้เทคโนโลยี เพื่อให้คนสะดวกสบายต่อการอยู่อาศัย เครื่องฟอกอากาศที่ทำให้อากาศบริสุทธิ์ก็ใช้เทคโนโลยี รวมไปถึงยารักษาโรคที่คิดค้น นำมารักษาอาการเจ็บไข้ได้ป่วยก็ใช้ความรู้ด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีเช่นเดียวกัน

อีกทั้งการเดินทางคมนาคมของมนุษย์ด้วยยานพาหนะต่าง ๆ ก็มีเทคโนโลยีที่อำนวยความสะดวก ในอนาคตเราสามารถเดินทางด้วยยานพาหนะที่ไร้คนขับ เป็นระบบปฏิบัติการอัจฉริยะ หรือ AI เข้ามาทดแทนมนุษย์ที่ต้องทำหน้าที่ขับเคลื่อนยานพาหนะนั้น ๆ จะเห็นได้ว่าในเชิงกายภาพ เทคโนโลยีมีบทบาทกับเราตั้งแต่เช้าเริ่มต้นวันใหม่ ไปจนกระทั่งกลางคืนที่เราหลับตานอน มนุษย์รายล้อมไปด้วยเทคโนโลยี

การเดินทางและการป้องกันโรคภัยไข้เจ็บในยุคปัจจุบัน เราสามารถรู้ข้อมูลด้วยการค้นหาจากอินเทอร์เน็ท อีกทั้งยังมีระบบป้องกันอันตรายต่าง ๆ ให้กับมนุษย์ มนุษย์ต้องการความปลอดภัยในชีวิต (Safety Needs) ตัวอย่างของเทคโนโลยีที่ช่วยเหลือมนุษย์ กรณีของ Apple Watch ช่วยเหลือนักปั่นจักรยานที่ได้รับอุบัติเหตุพลัดตกเขา การช่วยชีวิตในครั้งนี้มาจากฟีเจอร์ตรวจจับการล้ม (Fall Detection) ที่ทำงานบน Apple Watch Series 4 ขึ้นไป

โดย Gabe Burdett ได้เเชร์เรื่องราว ผ่าน Facebook ของเขาและคุณพ่อที่เกี่ยวกับ Apple Watch เขาได้เล่าถึงเรื่องการช่วยชีวิต Bob ซึ่งเป็นคุณพ่อที่ได้ประสบอุบัติเหตุจักรยานตกเขา Burdett บอกว่า เมื่อวันสุดสัปดาห์ เขามีนัดปั่นจักรยานกับคุณพ่อ เเต่ก่อนที่เขาจะมาถึงจุดนัดพบ Burdett ได้รับข้อความเเจ้งเหตุฉุกเฉินจาก Apple Watch ของคุณพ่อ ทำให้เขารับรู้ถึงอุบัติเหตุการตกเขาที่เกิดขึ้น เเละได้รับข้อความอีกครั้ง เมื่อคุณพ่อของเขาได้รับการรักษาที่โรงพยาบาล เพราะ Apple Watch ได้แจ้งไปยังหน่วยฉุกเฉินเเละระบุตำเเหน่งสถานที่ประสบอุบัติเหตุ ทำให้เกิดการช่วยเหลือได้ทันท่วงที

นอกจากนี้ ถ้าหากพูดถึงเรื่องเทคโนโลยีในการเเพทย์ เราคงยกตัวอย่างให้เห็นภาพได้ชัด อย่างเช่น การอัลตราซาวด์ หญิงตั้งครรภ์ เราสามารถเห็นภาพเป็น 3 มิติ เป็นเทคโนโลยีที่ช่วยให้อำนวยความสะดวก ในการคาดเดาเพศของทารกในครรภ์หรือความผิดปกติที่อาจจะเกิดขึ้น ทำให้ป้องกันอันตรายจากการเสียชีวิตของทารกได้

รวมไปถึงเรื่องของการช่วยเหลือในด้านคดี ที่เทคโนโลยีมีส่วนให้ช่วยในการเก็บข้อมูล ยกตัวอย่างเพิ่มเติม กรณีของ Smart Watch ของ ลัลลาเบล หญิงสาวที่เสียชีวิตตามข่าวอันโด่งดัง และกำลังอยู่ในระหว่างสืบสวนคดี Smart Watch ทำให้ตำรวจสามารถเก็บข้อมูล คาดการณ์เวลาการเสียชีวิต เนื่องจากตัวของเทคโนโลยีชนิดนี้ มีการตรวจจับอัตราการเต้นของหัวใจ ซึ่งทำให้น่าจะมีการบันทึกอัตราการเต้นของหัวใจ ลักษณะการเต้นหัวใจ เจ้าหน้าที่สามารถตรวจเช็ค คาดเดาสาเหตุ และเวลาการเสียชีวิตของเธอได้บ้าง จากหลักฐานที่บันทึกไว้ด้วยอุปกรณ์ที่ทันสมัย

มนุษย์เราต้องการสื่อสาร เพื่อตอบสนองเรื่องข้อมูล ความรู้ ความบันเทิง รวมไปถึงการสื่อสารช่วยเรื่องของความสัมพันธ์ มนุษย์เรายังต้องการความรัก และการเป็นส่วนหนึ่งของสังคม (Love and Belonging Needs) เทคโนโลยีการสื่อสารอำนวยความสะดวกทั้งในเรื่องการเรียน เรื่องงาน ทำให้เราทำงานได้รวดเร็ว เข้าถึงข้อมูลได้มากขึ้น และความสัมพันธ์ส่วนตัว ทำให้เรารู้สึกมีตัวตน เป็นที่รัก และเป็นที่ต้องการของใครสักคน ครอบครัวที่ห่างไกลก็ใกล้กันมากขึ้น ด้วยเครื่องมือสื่อสาร การติดต่อหรือการ Connect กับบางสิ่งบางอย่างทำให้ลดทอนความเหงา ความอ้างว้าง และความโดดเดี่ยวของมนุษย์

เพราะฉะนั้นเทคโนโลยีจึงช่วยในเรื่องบทบาทหน้าที่ต่อสังคมที่เราต้องทำ (Function) และในขณะเดียวกันเทคโนโลยีช่วยเรื่องความสัมพันธ์และอารมณ์ (Feeling) ของมนุษย์ด้วย ตัวอย่างของ Chat Bot หรือโปรแกรมสนทนาอัตโนมัติที่ช่วยให้คนที่ยังมีชีวิตอยู่ได้มีโอกาสพูดคุยกับญาติหรือคนรักที่เสียชีวิตไปแล้ว เป็นการสื่อสารเพื่อช่วยรักษาเยียวยาจิตใจของมนุษย์ได้

เทคโนโลยียังช่วยให้เราศึกษาและเรียนรู้เพิ่มเติมได้มากมาย มีโปรแกรมการเรียนรู้ออนไลน์ที่เข้ามาตอบสนองความต้องการของเรา เทคโนโลยีมีการพัฒนาให้เชื่อมต่อเข้ากับเครือข่ายไร้สาย ทำให้เทคโนโลยีที่มีอยู่ในครอบครองเชื่อมต่อเข้าหากันได้ ไม่ว่าจะเป็นโทรทัศน์ดิจิทัล โทรศัพท์มือถือ หรือแท็บเล็ต ดังนั้นการศึกษาสมัยใหม่เน้นการพัฒนาให้นักศึกษาเรียนรู้การใช้เทคโนโลยี และโรงเรียนหันมาให้ความสำคัญกับการใช้เทคโนโลยีเพื่อการศึกษามากขึ้น อย่างไรก็ตาม ความเหลื่อมล้ำในการเข้าถึงเทคโนโลยีในพื้นที่ห่างไกลยังคงมีอยู่

มนุษย์ส่วนหนึ่งใช้เทคโนโลยี เพื่อสร้างคุณค่า (Esteem Needs) และความหมายในการมีชีวิตอยู่ให้กับตนเอง ความต้องการที่จะรู้สึกว่าตนเองมีค่า มีประโยชน์ต่อโลกใบนี้ จึงเป็นแรงผลักดันให้มนุษย์คิดค้นเทคโนโลยีใหม่ ๆ ออกมาอยู่เสมอ ลองสังเกตในหน้าจอโทรศัพท์มือถือของเราก็ได้ มีแอพพลิเคชั่นมากมาย ที่ว่าด้วยเรื่องการทำงาน เรื่องเพื่อน ครอบครัว ไปจนถึงเรื่องความรัก รวมไปถึงหัวข้อความรู้ต่าง ๆ ที่สร้างสรรค์และรวบรวมให้มนุษย์เข้าถึงได้ง่ายขึ้น เมื่อมนุษย์มีข้อมูล มีความรู้ มนุษย์จะรู้สึกภูมิใจ มีคุณค่า และถ้าใช้เทคโนโลยีอย่างมีประโยชน์ จะเป็นการสร้างคุณค่าให้กับตัวเราอีกด้วย

เรื่องราวของสตีฟ จ๊อบ (Steve Job) และมาร์ค ซัคเคอร์เบิร์ก (Mark Zuckerberg) ที่มีความหลงใหล มี Passion ในเรื่องเทคโนโลยี ทำให้พวกเขาสร้างสรรค์การสื่อสารที่เชื่อมโยงคนทั่วโลกไว้ด้วยกัน ตัวอย่างของ iPhone เป็นปรากฎการณ์โทรศัพท์มือถือที่สามารถใช้ประโยชน์ได้ทุกอย่าง สตีฟ จ๊อบ กลายเป็นเทพเจ้า เพราะมีสาวก Apple จากทั่วโลก ศรัทธาและเชื่อมั่นในตัวเขา สำหรับมาร์ค ซัคเคอร์เบิร์ก เขาคือหนุ่มไอทีผู้มีความสามารถล้นเหลือ และเขาทำให้ Facebook กลายเป็น Online Community ที่ยิ่งใหญ่ที่สุดในโลก

โลกที่พรั่งพร้อมไปด้วยเทคโนโลยีมากมาย ทำให้คุณภาพชีวิต ร่างกาย จิตใจ และความสัมพันธ์ทางสังคม ของมนุษย์ดีขึ้นหรือไม่ เทคโนโลยีตอบสนองความต้องการขั้นสูงสุดของมนุษย์ได้หรือไม่ (Self-Actualization Needs) ความต้องการขั้นสูงสุดของมนุษย์ก็แตกต่างกัน บางคนต้องการคนรักที่เข้าใจกัน บางคนต้องการรถยนต์สุดหรู บางคนต้องการเข้าถึงนิพพาน ความต้องการที่กล่าวมาเทคโลยีให้เราได้หรือไม่ และเราใช้เทคโนโลยีอย่างรู้คุณค่า หรือเราตกเป็นทาสของเทคโนโลยี เหล่านี้ล้วนเป็นคำถามที่เรายังต้องค้นหาคำตอบ

เราออกแบบสร้างสรรค์เทคโนโลยีขึ้นมาเพื่อความสะดวกสบายของมนุษย์ ให้เข้าถึงข้อมูลได้อย่างรวดเร็ว ให้ความรู้ ให้ความบันเทิง เป็นแหล่งรวบรวมข้อมูลสำคัญ เหตุการณ์ทางประวัติศาสตร์ ตอบสนองมนุษย์ทางด้านกายภาพ จิตใจ ความสัมพันธ์ และสังคม ทำให้มนุษย์เกิดการเรียนรู้สิ่งใหม่

การใช้เทคโนโลยีเพื่อสร้างประสบการณ์ดิจิทัล (Digital Experience) ที่งดงาม จึงต้องเป็นการใช้เทคโนโลยีเพื่อสร้างคุณค่าและความหมายให้กับชีวิตมนุษย์ ให้พวกเขาตื่นรู้และเติบโต ไม่ว่าเทคโนโลยีจะพัฒนาไปเพียงใด สิ่งสำคัญคือการใช้งานอย่างรู้เท่าทัน มีความเข้าใจในการใช้เทคโนโลยี (Digital Literacy) และไม่ตกเป็นทาสของเทคโนโลยี