มาทำความรู้จัก ‘นักรีวิว’ อาชีพใหม่ยุคออนไลน์ที่กำลังมาแรง

“จะซื้อ…เหรอ ขอดูรีวิวก่อนนะ” ประโยคยอดฮิตของสาว ๆ เมื่อกำลังจะซื้อสินค้าไม่ว่าจะเป็นเครื่องสำอาง สกินแคร์และอีกมากมาย ในยุคนี้ก่อนจะตัดสินใจซื้ออะไรก็ต้องดูรีวิวก่อนเสมอ นักรีวิวจึงเป็นหนึ่งอาชีพที่กำลังมาแรง เรียกได้ว่าเป็นอาชีพที่ใครหลายคนบอกว่าทำงานสบายและได้เงินง่าย จริงหรือไม่ เรามาหาคำตอบไปพร้อมกันจากบทสัมภาษณ์สองนักรีวิวที่มีผู้ติดตามมากมาย

นักรีวิวเริ่มจากความชอบจนกลายมาเป็นอาชีพได้ โดยการบอกเล่าข้อดี ข้อเสีย ความประทับใจที่เกิดขึ้นหลังจากการใช้สินค้าและบริการเพื่อให้ผู้ที่กำลังหาข้อมูลเกี่ยวกับสินค้าและบริการตัดสินใจง่ายขึ้นจากการที่ได้ทดลองใช้โดยบอกต่อตามความรู้สึกจริงว่าดีหรือไม่โดยที่ไม่ได้ค่าจ้างจากการรีวิว จนเกิดเป็นความน่าเชื่อถือแล้วทำให้ผู้บริโภคคล้อยตาม แบรนด์ต่าง ๆ ก็เริ่มหันมาจ้างนักรีวิวเพื่อให้ผู้บริโภคหันมาซื้อสินค้าและบริการมากขึ้น

นักรีวิวหรือ Reviewer ถือเป็นกลุ่มคนที่มีผู้ติดตามหรือให้ความสนใจบนสื่อโซเชียล เป็นสื่อกลางในการนำเสนอสินค้าและบริการ โดยเป็นผู้ผลิตคอนเทนต์เผยแพร่ตามแพลตฟอร์ม เช่น บล็อก อินสตาแกรม เฟซบุ๊ก ยูทูบ แล้วมีคนสนใจติดตาม โดยส่วนใหญ่มักเป็นกลุ่มคนรุ่นใหม่ตั้งแต่เด็กไปจนถึงวัยทำงาน พวกเขามักคล้อยตามเนื้อหาหรือสิ่งที่นักรีวิวพูดโน้มน้าวใจได้ง่าย เพราะรู้สึกถึงความใกล้ชิดและจริงใจกว่าสื่อโฆษณาของแบรนด์ ทำให้หลายแบรนด์ต้องจ้างเหล่านักรีวิวกันเป็นจำนวนมาก ปัจจุบันนักรีวิวมีหลายแบบ เช่น รีวิวด้านความงามและแฟชั่น รีวิวท่องเที่ยวและชิมอาหาร รีวิวตามความเชี่ยวชาญ ไม่ว่าจะเกม ดนตรี หรือภาพยนตร์

คุณป๊อปคอร์น-ฐนิชา เสียงล้ำ นักศึกษาสาขาการสื่อสารแบรนด์ คณะนิเทศศาสตร์ มหาวิทยาลัยกรุงเทพ เล่าว่า อาชีพรีวิวสินค้ามีมานานแล้วแต่ยังไม่ค่อยเป็นที่รู้จัก ก่อนจะมารีวิวก็เป็นคนชอบถ่ายรูป ชอบหาทำคอนเทนต์ลงโซเชียลมีเดียอยู่แล้วเลยมีผู้ติดตามเยอะ แล้วก็เริ่มมีแบรนด์ที่สนใจอยากให้รีวิวสินค้าเลยรับรีวิวดูบ้าง

ส่วนตัวเป็นนักศึกษาก็อยากหารายได้เสริมระหว่างเรียนไปด้วย แต่ในปัจจุบันเริ่มมีการจ้างรีวิวสินค้าและบริการมากขึ้น บวกกับสถานการณ์โควิดที่ทำให้ใครหลายคนว่างงานและขาดรายได้ ก็หันมาเป็นนักรีวิวกันมากขึ้น พอเริ่มมีการแข่งขันสูงขึ้น เริ่มมีแบรนด์ใหม่เปิดมากขึ้น ราคานักรีวิวที่ยอดผู้ติดตามสูงก็ราคาสูง แบรนด์ที่อยากประหยัดต้นทุนก็จะเริ่มจ้างรีวิวในราคาที่ถูกลง ทุกวันนี้ราคาจ้างงานรีวิวลดลงเยอะมากเมื่อเทียบกับเมื่อก่อน

การจ้างรีวิวจะไม่เน้นนักรีวิวที่น่าเชื่อถือแต่เน้นจำนวนรีวิวแทน ยิ่งคนรีวิวเยอะก็ยิ่งทำให้ผู้บริโภคคล้อยตามได้ง่าย

คุณเก่ง-ภาณุวัฒน์ ดอนลาว นักศึกษาสาขาการสื่อสารแบรนด์ คณะนิเทศศาสตร์ มหาวิทยาลัยกรุงเทพ ยังเล่าอีกว่า การจะเป็นนักรีวิวได้จะต้องมีคาแรคเตอร์เป็นของตัวเอง มีความน่าสนใจ ไลฟ์สไตล์การถ่ายรูป การแต่งตัว แต่งหน้า การพูด หรือควรรู้ว่าคนที่มาติดตามชอบที่เราเป็นแบบไหน เพราะอาชีพนักรีวิวก็เป็นเหมือนสื่อกลางในการนำเสนอสินค้าและบริการ รวมไปถึงการทดลองใช้สินค้าและบริการแล้วบอกต่อคนที่ติดตามเราอยู่ ถ้าเรารับงานรีวิวมากจนเกินไปก็อาจทำให้ขาดความน่าเชื่อถือและคนอาจเลิกติดตามเราได้ ถ้ายอดผู้ติดตามลดน้อยลง การจ้างงานก็จะลดลงตาม เพราะฉะนั้นเราควรรักษามาตรฐานในการรีวิวด้วย ไม่ใช่มีงานรีวิวอะไรก็รับไปหมด ควรเลือกสินค้าที่มีคุณภาพและรีวิวตามความรู้สึกจริง

คุณป๊อปคอร์น ได้เผยอีกว่า ปัจจุบันนักรีวิวเยอะมากขึ้นกว่าเมื่อก่อน การแข่งขันสูง ค่าจ้างถูกลง รายได้ส่วนตัวจากการรับจ้างรีวิวประมาณ 10,000-30,000 ต่อเดือน แต่ก็ไม่แน่นอน รายได้ในแต่ละเดือนไม่เหมือนกัน ขึ้นอยู่กับว่าเรามียอดผู้ติดตามเท่าไหร่ Engagement ดีไหม (Engagement หมายถึง คนที่ติดตามคุณอยู่มีส่วนร่วมในการไลก์ คอมเมนท์ แชร์ กับแบรนด์หรือร้านของคุณในช่องทางโซเชียลมีเดีย) และเราเลือกรับงานรีวิวกี่งานต่อเดือน ยอดผู้ติดตามสูง ค่าจ้างก็สูง รับงานรีวิวเยอะก็ได้ค่าจ้างเยอะ

ส่วนของคุณเก่ง อธิบายว่า นักรีวิวถือเป็นอาชีพที่ไม่มั่นคงเพราะในแต่ละเดือนไม่สามารถการันตีรายได้ว่าอยู่ที่เท่าไหร่ อีกทั้งยังมีสัญญาการรับเงินในบางงานอีกด้วย อาจจะไม่ได้เดือนต่อเดือนแต่อาจจะเป็น 2-3 เดือนถึงจะได้เงินค่าจ้างในแต่ละงานก็มี ส่วนตัวคิดว่านักรีวิวเหมาะจะเป็นอาชีพเสริมมากกว่าอาชีพหลัก แต่ก็ถือเป็นอาชีพที่สบายได้เงินง่าย แค่ถ่ายรูปลงโซเชียลตัวเองก็ได้เงินแล้ว

คุณป๊อปคอร์น กล่าวว่า เมื่อก่อน ลูกค้าที่อยากจ้างงานเราเขาจะเริ่มหานักรีวิวโดยเข้ามาส่องดูที่หน้าโปรไฟล์ของเราว่ามีคาแรคเตอร์เหมาะกับสินค้าของทางแบรนด์ไหม ถ้าตรงแล้วลูกค้าถูกใจก็จะทักมาทางโซเชียลส่วนตัวของเราเอง

ปัจจุบันเริ่มมีกลุ่มบอร์ดงานรีวิวตามกลุ่มไลน์ กลุ่มเฟซบุ๊กจนไปถึงเว็บไซต์บอร์ดงานรีวิวโดยเฉพาะ เว็บไซต์บอร์ดงานรีวิวสร้างขึ้นเพื่อให้ลูกค้าลงงานประกาศตามหานักรีวิวที่มีรายละเอียดตามที่ลูกค้าต้องการ ถ้าเราสนใจรีวิวงานไหนก็ลงหน้าโปรไฟล์และช่องทางการติดต่อเอาไว้ลูกค้าก็จะไปเลือกเองอีกที ถ้าลูกค้าสนใจก็จะติดต่อมา

จะเห็นว่ามีการจ้างรีวิวหลายช่องทางมากกว่าเมื่อก่อน แต่ราคาการจ้างงานในบอร์ดงานเราไม่สามารถกำหนดเรทราคาเองได้เพราะแต่ละงานจะกำหนดมาเลยว่าต้องการนักรีวิวที่มียอดติดตามกี่คน รายละเอียดในการถ่ายงาน และเรทราคาตามที่กำหนดมา ใครรับเรทราคาได้ก็ลงไว้เลย ต่างจากลูกค้าที่ทักมาช่องทางส่วนตัวของเราเอง ถ้าเขาต้องการเราโดยเฉพาะก็จะทักมาถามเรทราคาโดยที่เราสามารถตั้งเองได้ว่าต้องการเท่าไหร่ ซึ่งการรับงานแบบนี้จะได้ค่าจ้างสูงกว่าเราไปลงบอร์ดงานเอง

ทั้งสองยังบอกเล่าถึงอุปสรรคในการเป็นนักรีวิวว่า เคยเจอปัญหาแก้งานหลายรอบเพราะคนที่จ้างงานรีวิวบรีฟงานไม่ละเอียด ไม่เข้าใจ หรือสื่อสารกันไม่รู้เรื่อง ทำให้ต้องถ่ายทำใหม่และแก้งานหลายรอบ บางงานเราก็ต้องซื้อสินค้าเอง ใช้เงินตัวเองออกไปก่อน บางครั้งมีงานด่วน ติดต่องานวันนี้ต้องส่งงานพรุ่งนี้ เราต้องเตรียมตัวให้ทัน ถ้ามีนัดหรือไม่ว่างก็ต้องแบ่งเวลามาถ่ายงานด่วนให้ลูกค้า เพราะถ้าเราส่งงานไม่ตรงตามกำหนด อาจจะทำให้ลูกค้าไม่อยากจ้างงานอีก อย่างไรก็ตาม ปัญหาที่เจอล้วนทำให้นักรีวิวเรียนรู้ ปรับปรุงแก้ไข และพัฒนาตนเองอยู่เสมอ

จากเรื่องเล่าของนักรีวิวทั้งสอง ทำให้เราเห็นว่านักรีวิวก็เป็นอีกหนึ่งอาชีพที่มาแรง ยุคนี้ที่คนส่วนใหญ่ให้ความสำคัญกับโลกโซเชียล อาชีพนี้จึงเป็นที่ต้องการมาก และแน่นอนว่าในอนาคตการแข่งขันจะสูงขึ้น การพัฒนาตนเองให้มีคุณสมบัติที่ดีสามารถยืนหยัดทำอาชีพนักรีวิวต่อไปได้จึงเป็นสิ่งสำคัญสำหรับคนที่รักอาชีพการรีวิว